Hoe peuter voorbereiden op overlijden opa

Wij hebben hier helaas ervaring mee; in februari is mijn moeder overleden aan kanker. Wij hebben een paar kinderboekjes gekocht over overlijden en begraven etc. Dat laatste vooral voor onze kleuter, zodat die zou weten wat ze verwachten kon. Voor onze bijna-drie-jarige was het boekje "Mijn lieve oude opa" wel goed qua niveau. Dat is niet praktisch, maar meer filosofisch. Daardoor krijgen ze een beetje een idee van leven en dood.
Deze boekjes hebben we thuis dus gelezen, en verder hebben we de kinderen toch regelmatig meegenomen naar mijn moeder zodat ze op hun manier afscheid konden nemen: een kus, nog eventjes kletsen met oma, een tekening maken. En vooral ook zodat ze zelf konden zien wat er gebeurde. Onze uitleg was toch vrij abstract natuurlijk voor zo'n kleintje, volgens mij is de enige manier om ze het concept "sterven" te laten begrijpen, door ze erbij te betrekken. Onze kinderen zijn niet letterlijk bij het overlijden aanwezig geweest, dat lijkt mij ook echt te heftig, maar ze hebben dus wel gezien dat oma eerst in het ziekenhuis lag, toen naar huis kwam en in een bed in de kamer lag, en na haar overlijden mochten ze in de kist kijken en haar hand strelen. Het zijn de kleine dingen die het besef laten komen, bijv dat oma echt niet meer beweegt, dat haar hand koud voelt etc. Vervolgens ging onze peuter nog wel naar oma op zoek in bed, aan tafel enzovoorts, maar langzamerhand merkte hij dat ze echt niet meer terug kwam. Tenslotte gaf dat voor hem inhoud aan het begrip "sterven", en als hij nu aan derden vertelt dat "oma isse gestorven, en dat is echt niet leuk!", dan heb ik het idee dat hij niet zomaar wat woorden nazegt maar ook echt begrijpt wat het betekent.
Ik heb ook een foto in de kamer staan, en ik geef er aandacht aan in hun foto-albums. Ik hoop dat ze op die manier de herinnering nog een beetje levend kunnen houden, en dat het helpt bij de verwerking. Ik wil graag voorkomen dat het een taboe-onderwerp wordt, oma hoort er nog gewoon helemaal bij zegmaar.
Wat voor ons ook heel veel verschil maakt, is dat wij vanuit ons geloof mogen weten dat oma nu bij God is, en dat het voor haar dus niet erg was om te sterven. Dan mag het verdriet er evengoed zijn, maar het maakt het ook voor de kinderen wel veel makkelijker om haar los te laten.
Ik wens je heel veel sterkte, ook voor jullie zelf, want het overlijden van (schoon)ouders heeft enorm veel impact...

 

Sterkte alvast. Misschien heb je hier iets aan: https://www.ouders.nl/artikelen/kinderen-meenemen-naar-de-begrafenis
(Wij hebben dl (3,5) tot nog toe niet meegenomen, ook omdat het mensen betrof waar zij niet heel hecht mee was, en dus onduidelijk was hoeveel ze ervan zou kunnen plaatsen.)

 

Doen wat je zelf denkt dat goed is voor je kind, jij kent haar het beste.

Vorig jaar is zowel opa als oma overleden, hier toen bijna 4. De een kon ik voorbereiden ivm ziekte, ik ben eerlijk geweest en gezegd dat soms dokter iemand niet meer beter kan maken maar ook benadrukt dat de dokter dat heel vaak wel kan zodat ze niet bang wordt om ziek te zijn door bv verkoudheid ofzo. De andere was plotseling....
bij beide is ze wezen kijken, heb dr gewoon gelaten en gekeken wat ze deed. Op een gegeven moment was t "normaal" en liep ze gewoon in en uit.

Ik denk dat eerlijkheid op nivo van je kind t belangrijkst is. Hier zijn opa en oma een sterretje.

Wat betreft meenemen naar uitvaart, ik heb t wel gedaan. Was erg heftig, heeft heel veel gehuild maar voor haar was t plaatje toen wel compleet.

 

Wat heftig Ntje! Helaas hebben mijn kinderen mijn vader nooit gekend. Ik heb wel een foto van hem in de kamer staan waar we regelmatig naar kijken samen. Mijn dochter (3,5) vraagt ook vaak wat er dan gebeurd is (ongeluk). We zijn een keer bij het graf wezen kijken, maar dat was zo ontastbaar voor haar. Ze snapte het gewoon niet.
Door de ziekte van mijn oma heb ik voor mijzelf al bedacht dat ik waarschijnlijk mijn dochter wél meeneem naar het condoleren. Dat het voor haar zichtbaar is dat oma dan 'anders' is. Begrafenis zou ik niet doen, gewoon omdat dat erg lang duurt voor een kind.

Sterkte voor de komende periode!!

 

Heel veel sterkte de komende tijd!
Deze herfst is mijn moeder vrij plotseling overleden. Mijn kinderen waren echt de lichtpuntjes in haar leven, we hebben ervoor gekozen de uitvaart zo aan te passen dat de kinderen er bij konden zijn. Ik kon me haar uitvaart echt niet voorstellen zonder de kinderen erbij eigenlijk. Ze hebben allebei een tekening gemaakt en een knuffel meegegeven de kist in. We zijn vantevoren nog een keer samen met de kinderen afscheid gaan nemen, zodat ze wisten wat ze konden verwachten bij de uitvaart.

Een vriendin van mij had een vader die euthanasie liet plegen. Haar kinderen zijn nog tot de arts kwam bij opa geweest. Ze hebben fotos gemaakt. Opa heeft verteld hoe hij graag zag hoe ze aan hem zouden denken, wat hij belangrijk voor hen vond in de toekomst.
Het zijn moeilijke tijden, maar je kunt het maar een keer doen, dus volg je gevoel en zorg dat je nergens spijt van krijgt!

 

Zoontje was 11 maanden toen mijn vader overleed, hij ging altijd mee naar het ziekenhuis (hoogtepunt van de dag voor m'n vader) maar hebben 'm toen niet meegenomen naar de begrafenis...hij weet er ook niks meer van. Toen mijn schoonmoeder kwam te overlijden was hij net 4 en daar weet hij nog alles van. Hij ging ook altijd mee en hebben uitgelegd dat oma erg ziek is en dat de dokter haar niet meer beter kan maken. Toen ze was overleden hebben we dat verteld en gezegd dat haar hart het niet meer doet en ze dus niks meer kan. Ze lag thuis opgebaard en zijn na school met 'm erheen gegaan en lieten het daar eigenlijk aan hem over, hij ging tekeningen maken en op een gegeven moment zei hij dat hij wilde kijken...en daarna wilde hij elke dag even naar oma kijken en dat deden we dan ook. Hij is toen ook mee geweest naar de begrafenis. We zijn inmiddels een jaar verder maar hij heeft het er nog vaak over, deze week vroeg hij bijvoorbeeld of oma hem kan horen....ik vroeg wat hij dacht en hij dacht van wel dus heeft hij de hele week bij het naar bed gaan tegen oma gepraat ("hallo oma V. ik mis je en doe de groetjes aan opa E. en aan de twee poesjes")

We hadden niet echt een draaiboek hiervoor klaar liggen, als het moment daar is dan handel je daarnaar is mijn ervaring...ik zou het wel proberen zo simpel mogelijk te houden en verder vooral kijken naar je dochtertje en haar daarin volgen.

Heel veel sterkte voor nu en voor wat komen gaat...

 

Toen mijn vader stierf was de jongste ruim 4.5
Wij hebben verteld dat opa ziek was, ook benoemd wat hij had en dat de artsen hem niet beter konden maken. Er zijn boeken wat je zou kunnen gebruiken.
Ik zei van te voren: de kinderen gaan niet mee naar de opbaring. Echter had mijn dochter opgevangen hoe laat dit was en ze riep de hele dag: om 19 uur gaan we bij opa kijken. Besloten ze mee te nemen en voordat ik zelf kon kijken stond mijn dochter al in het kamertje. De kinderen reageerde heel goed, aaide over zijn hand en gaven zelfs een knuffel. Toen ik ' s ochtends de kinderen vertelde dat opa dood was, moest de oudste (toen 6.5) kort huilen, maar bij dochter drong het helemaal niet door. Het drong pas goed bij hun door tijdens de opbaring. Toen realiseerde ze zich pas wat dood zijn is. Toen we naar huis gingen barste ze beiden uit in een flinke huilbui. Kwamen al hun emoties eruit.
Ze zijn alle dagen mee geweest naar de opbaring. Hebben de deksel (binnenkant) vd kist versierd met kunstwerken en hoop tekeningen in de kist gelegd. Zijn aanwezig geweest met de kist dicht maken en hebben zelf een schroefje dicht gedraaid. Met de crematie zijn ze mee geweest. Dochter heeft zelfs nog kort wat gezegd: dat ze van opa houdt en stomme kanker.. heel puur! Dat riep ze al de dagen ervoor.

Ik ben blij dat we de kinderen er overal bij betrokken hebben. Ik denk dat ze het anders niet goed hadden kunnen plaatsen. Vooral de jongste niet. Dat is een leeftijd waarbij ze nog niet weten dat de dood on omkeerbaar is. Het is nu 1,5 jaar geleden en dochter benoemt nu nog regelmatig: ik wil dat opa terug komt. Ik vermoed dat ze nu, gezien haar leedtijd, begint te beseffen dat de dood on omkeerbaar is.

Kijkend naar mijn ervaring zou ik zeggen zoveel mogelijk erbij betrekken. Maar belangrijkste vind ik vooral naar je gevoel te luisteren en goed kijken wat je kind aan geeft. Dan weet je vanzelf wel waar je wel of niet goed aan doet!

Veel sterkte voor de nu en de komende tijd!

 

Ik wil je alleen even sterkte wensen. Jullie wisten al heel lang dat dit eraan zou komen maar het wordt er niet makkelijker van. Hopelijk vinden jullie een goede manier om dit aan jullie dochter uit te leggen.

 

Luister naar je gevoel, elk kind is anders. Mijn moeder js plotseling overleden en mijn kinderen van toen 13, 10 en 6 hebben we overal bij betrokken. Tekeningen in de kist, kleding uitzoeken die ze aan moest en de kist beschilderen terwijl ze erin lag. Rare maar ook fijne momenten maar het heeft ze heel goed gedaan. De een had er meer behoefte aan als de ander.